Πώς να υπάρξει ανθρωπισμός;

Γράφει η μαθήτρια της Γ΄ Λυκείου Μαρισόφη Β.

Η ανθρωπιά είναι τρόπος ζωής και σκέψης που δίνει πρωταρχική θέση στον άνθρωπο και τις αξίες του. Η ανθρωπιά κρύβεται πολλές φορές σε μια ασήμαντη, αλλά ταυτόχρονα σημαντική πράξη που μπορεί να αλλάξει, να βοηθήσει, ακόμα και να σώσει τη ζωή κάποιου με ελάχιστο ή και μηδαμινό κόστος. Υπάρχει όμως ανθρωπιά στις μέρες μας;

Δυστυχώς τα φαινόμενα που παρατηρούμε στην κοινωνία μας απαντούν αρνητικά στο παραπάνω ερώτημα. Συγκεκριμένα, είναι αδύνατη η ύπαρξη ανθρωπιάς σε κοινωνίες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από εγκληματικότητα, που σημαίνει κατ? εξοχήν καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και αξιών. Ο ρατσισμός είναι, επίσης, έντονο φαινόμενο, ιδιαίτερα σήμερα που το μεταναστευτικό κυριαρχεί  στα παράλια της χώρας μας και ολόκληρης της Ευρώπης, και προκαλεί μίση και έχθρα εξαιτίας της διαφορετικότητας. Η έλλειψη ανθρωπιάς επιβεβαιώνεται ακόμα μέσα από την αδικία που επικρατεί σε διάφορους τομείς, στον εργασιακό, κοινωνικό, ή οικονομικό τομέα, που παραδόξως ενθαρρύνεται αλλά και αγνοείται από τους περισσότερους ανθρώπους. Κυριαρχεί εξάλλου και η έλλειψη σεβασμού πολλές φορές ανάμεσα σε ανθρώπους που ανήκουν σε κατώτερη κοινωνική τάξη ή που έχουν δοκιμάσει αποτυχίες. Δεν είναι μάλιστα σπάνια η εκμετάλλευση των ανθρώπων αυτών και όχι μόνο αυτών.

            Η ανθρωπιά δεν απουσιάζει όμως μόνο από την κοινωνία μας, αλλά και από τις ίδιες τις ψυχές των ανθρώπων. Πλέον οι άνθρωποι λειτουργούν σαν μηχανήματα, σαν επιχειρήσεις που το μόνο τους μέλημα είναι η απόκτηση χρημάτων και υλικών αγαθών. Έτσι, οδηγούνται στη θεοποίηση του χρήματος και των αγαθών και δεν ενδιαφέρονται για την ένδεια και τις ανάγκες των συνανθρώπων τους, αφού η βοήθεια προς αυτούς θα σήμαινε ίσως τη δική τους στέρηση. Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από την έλλειψη πόρων και κεφαλαίου σε πολλούς οργανισμούς και ιδρύματα. Η απουσία επίσης της θέλησης για εθελοντισμό και η αποχή από πράξεις που δεν επιφέρουν κέρδος αποτελούν επίσης πειστήρια έλλειψης ανθρωπιάς. Λείπει από τους ανθρώπους η συμπόνια, η κατανόηση, το ενδιαφέρον για το πρόβλημα του άλλου και η προσπάθεια επίλυσής του. Αντί για όλες αυτές τις αρετές, τους κυριεύει η αποξένωση και καχυποψία και ο φόβος για το άγνωστο, που επιβεβαιώνει την απουσία ομόνοιας μεταξύ των ανθρώπων και εμποδίζει τη συνεισφορά.

            Ο κάθε άνθρωπος με τον τρόπο του και ανάλογα με τις δυνατότητές του μπορεί να περιορίσει την έλλειψη ανθρωπιάς. Η ατομική πρωτοβουλιά και ενεργοποίηση είναι σίγουρα σημαντικός παράγοντας αντιμετώπισής της. Συγκεκριμένα, οι δωρεές σε ιδρύματα από μεμονωμένα άτομα και οικογένειες είναι βασική δραστηριότητα που μπορεί να στηρίξει την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη. Η γενίκευση εξάλλου του εθελοντισμού είναι εξίσου σημαντική. Υπάρχουν βέβαια και πιο προχωρημένες ενέργειες που μπορούν να θεωρηθούν υπέρμαχες της ανθρωπιάς. Μία από αυτές είναι η αιμοδοσία καθώς και η δωρεά οργάνων, οι οποίες μπορούν ακόμα και να σώσουν ζωές, αν κάποιος επιθυμεί να τις πραγματοποιήσει. Η συμμετοχή ακόμα των ατόμων, ανάλογα με το επάγγελμα τους (γιατροί, καθηγητές, δικηγόροι) σε αφιλοκερδείς επιχειρήσεις, όπως και η υιοθεσία είναι σίγουρα σπουδαίες πράξεις ανθρωπιάς.

            Οι ατομικές ενέργειες όμως οδηγούν συχνά σε συλλογικές δραστηριότητες που αποσκοπούν στον περιορισμό της σκληρότητας και απανθρωπιάς. Η διοργάνωση συχνών τηλεμαραθωνίων καθώς και εκδηλώσεων, όπως λόγου χάρη συναυλίες και αθλητικοί αγώνες, τα έσοδα των οποίων θα δοθούν σε οργανισμούς που φροντίζουν την εξυπηρέτηση των μελών τους που έχουν ανάγκη, είναι αναμφισβήτητα δύο από τις σημαντικότερες δραστηριότητες. Μια άλλη δραστηριότητα είναι η διοργάνωση συσσιτίων και η συμμετοχή του πληθυσμού σε αυτά εθελοντικά, όπως και εράνων για τη συγκέντρωση όχι μόνο χρημάτων αλλά και τροφίμων και ενδυμάτων για οικογένειες και συνανθρώπους που στερούνται τα απαραίτητα για την επιβίωσή τους αγαθά. Η πίεση επιπρόσθετα στους κρατικούς παράγοντες για τη λήψη μέτρων ευνοϊκών προς τους ανθρώπους που δεν μπορούν να ζήσουν δίχως τη βοήθεια των άλλων, όπως παραδείγματος χάρη η κατασκευή σπιτιών για αστέγους, δείχνει το ενδιαφέρον και τη συμπαράσταση, που αποτελούν τις συνιστώσες της ανθρωπιάς, για τον συνάνθρωπο.

            Η ανθρωπιά, λοιπόν, κυρίως σε πράξεις καθημερινές και σπουδαίες, δεν είναι τελείως ανύπαρκτη, είναι όμως ανησυχητικά περιορισμένη. Με ατομική και συλλογική προσπάθεια όμως, μπορεί να ενισχυθεί, αφού όσο περισσότεροι είναι οι συμμετέχοντες τόσο μεγαλύτερο είναι το αποτέλεσμα. Επειδή λοιπόν πάνω από όλα είμαστε άνθρωποι, η ανθρωπιά θα κυριαρχήσει στον κόσμο μας.