EN

ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ

Επικρατεί στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γαλλία από το τέλος του 18^ου και τις δύο πρώτες δεκαετίες 19^ου αιώνα. Πηγή έμπνευσης του Νεοκλασικισμού αποτέλεσαν τα ευρήματα από τις πρόσφατες ανασκαφές στην Πομπηία. Ιδεολογικό έρεισμα του Νεοκλασικισμού υπήρξε ο Διαφωτισμός, ο θρίαμβος του Λόγου. Ο Νεοκλασικισμός φιλοδοξεί να αποκαταστήσει το αυστηρό ήθος  της αρχαίας τέχνης και την αρμονία που πηγάζει από το μέτρο, την τάξη, τη συμμετρία, τις αναλογίες. Οι πρωταγωνιστές της Επανάστασης, που θεωρούσαν τους εαυτούς τους γνήσιους απογόνους των ηρώων της Αρχαιότητας, βρήκαν στον Νεοκλασικισμό την ιδανική έκφραση των ιδεών τους. Ο κυριότερος ζωγράφος του Νεοκλασικισμού στη Γαλλία υπήρξε και επαναστάτης Ιακωβίνος. Ήταν ο Ζακ Λουί Νταβίντ, 1748-1825.

ΑΚΑΔΗΜΑΪΣΜΟΣ

Ο ακαδημαϊσμός συνιστά προσπάθεια κωδικοποίησης των κανόνων της τέχνης και υπερασπίζεται τα κλασικά ιδεώδη της ομορφιάς και της καλλιτεχνικής τελειότητας, ενώ διαμορφώνει μια ξεκάθαρη ιεραρχία στο πλαίσιο  των εικαστικών προτιμώντας τις μεγάλες ιστορικές αφηγήσεις, την απεικόνιση της πραγματικής ζωής και την κλασική γλυπτική. Το θέμα πρέπει να είναι ευγενές – μια μάχη ή μια ηρωική πράξη. Η έννοια, στην προκειμένη η ευγένεια, οφείλει να είναι εγγενής σε ολόκληρο το έργο και να μην προστίθεται ως ανεξάρτητο θέμα. Η δομή πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο φυσική , αλλά τόσο προσεκτικά και ρευστά αποτυπωμένη ώστε το βλέμμα να ταξιδεύει στον πίνακα με έναν τρόπο που να ταιριάζει με τη θεματολογία και την έννοιά του. Τέλος, το ύφος είναι θέμα ατομικού ταλέντου τόσο στον χειρισμό των χρωμάτων όσο και στη χρήση των ιδεών. Στο σχήμα αυτό , το σχέδιο είναι το βασικότερο στοιχείο. Οι αξίες του ακαδημαϊσμού αποτέλεσαν τον πυρήνα του κινήματος του Διαφωτισμού σε ό,τι αφορούσε στην ανακάλυψη βασικών αρχών και ιδεών πάνω στις οποίες θα μπορούσε να θεμελιωθεί με σιγουριά η τέχνη για να διασφαλίσει την ομορφιά και την αλήθειά  της.

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ

Το κίνημα που διαδέχεται τον Νεοκλασικισμό, και αναπτύσσεται σε αντίθεση με τις αρχές του, είναι ο Ρομαντισμός. Πήρε το όνομά του από τους αγγλικούς κήπους , οι οποίοι , σε αντίθεση με τους γαλλικούς , που ήταν γεωμετρικοί, έμοιαζαν με την ελεύθερη φύση και ήταν γραφικοί. Έτσι θύμιζαν τη φύση που περιέγραφαν τα μυθιστορήματα. Ο νεοκλασικισμός υμνεί τη λογική και την τάξη, ο Ρομαντισμός δίνει το προβάδισμα στα πιο ατομικά στοιχεία της συνείδησης, στο όνειρο και τη φαντασία.

Υπό την ευρεία έννοια του, ο όρος «ρομαντικός» αναφέρεται σε οποιοδήποτε έργο τέχνης κυριαρχούν υποκειμενικές καταστάσεις όπως αισθήματα , διάθεση ή διαίσθηση. Σε πολύ γενικές γραμμές, η τέχνη κάθε εποχής μπορεί να διακριθεί σε «ρομαντική» τονίζοντας ιδιαίτερα τα ανθρώπινα συναισθήματα και ένστικτα και σε «κλασική», στην οποία η μορφή, η δομή ή οι κανόνες της σύνθεσης έχουν μεγαλύτερη σημασία.. Εκδηλώνεται στο 1820 και επικρατεί έως τα μέσα του 19^ου αιώνα, οπότε τον διαδέχεται ο Ρεαλισμός. Ένας από τους μεγαλύτερους ρομαντικούς καλλιτέχνες ήταν ο Γάλλος ζωγράφος Ευγένιος Ντελακρουά,1790-1863.Πολλές από τις συνθέσεις του τις εμπνεύστηκε από την Ελληνική Επανάσταση.

ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

Ο Ρεαλισμός αναπτύσσεται κυρίως στη Γαλλία από τα μέσα του 19^ου αιώνα. Το κοινωνικό του πλαίσιο είναι η βιομηχανική επανάσταση, η νέα κοινωνική συνείδηση, οι πρώτες σοσιαλιστικές θεωρίες και ο θετικισμός. Η πίστη στη λογική και στις δυνατότητες της να εξερευνήσει τον κόσμο με όπλο τη νέα πειραματική επιστήμη .Ο Ρεαλισμός προσγειώνεται στην πραγματικότητα και εγκαταλείπει τα θρησκευτικά, μυθολογικά και ιστορικά θέματα. Θέλει να απεικονίσει τα πράγματα όπως είναι χωρίς να τα εξωραϊσει, βασιζόμενος στην παρατήρηση της φύσης. Πολλά από τα θέματα της ρεαλιστικής ζωγραφικής θεωρήθηκαν ανήθικα, γιατί έρχονταν σε σύγκρουση με τις καθιερωμένες απόψεις περί «καλού γούστου». Ο κυριότερος εκπρόσωπος του Ρεαλισμού στη Γαλλία είναι ο επαναστάτης ζωγράφος Γκυστάβ Κουρμπέ,1819-1877.

Λαμπρινή Καρακούρτη - Ορφανοπούλου, Επιμελήτρια Εθνικής Πινακοθήκης